پزشکی و سلامت

چرا بعضی‌ها از موسیقی لذت نمی‌برند؟ دانشمندان راز علمی را فاش کردند

چرا بعضی‌ها از موسیقی لذت نمی‌برند؟ دانشمندان راز علمی را فاش کردند
زمان مطالعه: 4 دقیقه
آیا موسیقی برایتان هیچ جذابیتی ندارد؟ پژوهش‌های جدید نشان می‌دهد علت علمی این پدیده چیست و چرا برخی افراد از شنیدن موسیقی هیچ لذتی نمی‌برند. در این مقاله درنا پی سی مگ راز کشف‌شده دانشمندان را بخوانید.
برخی افراد از شنیدن موسیقی هیچ لذتی نمی‌برند و دانشمندان قطع ارتباط میان بخش‌های شنوایی و پاداش مغز را علت احتمالی معرفی کرده‌اند.

موسیقی چیست؟

موسیقییا موزیک یا خُنیا یک نوع از هنر است؛ که عناصر اصلی تشکیل‌دهندهٔ آن، صدا و سکوت است و همین‌طور عناصر زیر مجموعه‌تر آن شامل زیروبمی (نَواک) (تعیین‌کنندهٔ ملودی و هارمونی) و ضرب‌آهنگ (ریتم) است. موسیقی را هنر بیان احساسات به وسیلهٔ آواها گفته‌اند که مهم‌ترین عوامل آن صدا و ریتم هستند و همچنین دانش ترکیب صداها به گونه‌ای که خوش‌آیند باشد و سبب انبساط و انقلاب روان شود.

موسیقی را می‌توان به ژانرهایی تقسیم کرد (به‌عنوان مثال موسیقی کانتری که نوعی موسیقی محلی از آمریکا است) و ژانرها را می‌توان بیشتر به زیرمجموعه ژانرها تقسیم نمود (شامل پاپ کانتری و کانتری که دوتا از مهم‌ترین و بیشترین ژانرهای فرعی کانتری هستند)، اگرچه خطوط و روابط بین ژانرهای موسیقی اغلب ظریف هستند، گاهی برای تفسیر شخصی باز، و گاهی بحث‌برانگیز است. به‌عنوان مثال، رسم مرز بین برخی از هارد راکهای اولیه دهه ۱۹۸۰ و سبک موسیقی هوی متال می‌تواند دشوار باشد.

در هنرها، موسیقی ممکن است به‌عنوان یک هنر نمایشی، یک هنر زیبا یا یک هنر شنیداری طبقه‌بندی شود.

موسیقی ممکن است در یک کنسرت یا اجرای ارکستر به صورت زنده پخش یا خوانده شود و به صورت زنده به‌عنوان بخشی از یک اثر نمایشی (نمایش تئاتر موسیقی یا اپرا) شنیده شود، یا ممکن است در رادیو، پخش کننده MP3، دستگاه پخش سی دی، تلفن هوشمند یا به‌عنوان نماهنگ ضبط و گوش داده شود.

در بسیاری از فرهنگ‌ها، موسیقی بخش مهمی از شیوه زندگی مردم است، زیرا در مراسم مذهبی، مراسم و جشن‌های رسمی (به‌عنوان مثال: جشن فارغ‌التحصیلی و ازدواج)، فعالیتهای اجتماعی (به‌عنوان مثال رقص) و فعالیتهای فرهنگی اعم از آواز مبتدی کارائوکه تا بازی در گروه مبتدی فانک یا آواز خواندن در گروه کر به صورت گروهی نقش اساسی را ایفا می‌کند.

مردم ممکن است موسیقی نواختن برایشان همچون سرگرمی باشد؛ مانند نوجوانی که در یک ارکستر ویولونسل می‌نوازد، یا به‌عنوان یک نوازنده، یا خواننده حرفه‌ای کار می‌کنند. صنعت موسیقی شامل افرادی است که آهنگ‌ها و قطعات موسیقی جدیدی (مانند ترانه‌سراها و آهنگسازان) می‌سازند؛ افرادی که موسیقی اجرا می‌کنند (شامل ارکستر، نوازندگان گروه جاز و گروه راک، خوانندگان و رهبران هستند)، افرادی که موسیقی ضبط می‌کنند (متشکل از تهیه‌کنندگان موسیقی و ضبط صدا هستند)، افرادی که تورهای کنسرت برگزار می‌کنند، و افرادی که ضبط موسیقی و نت موسیقی را به مشتریان می‌فروشند. حتی هنگامی که آهنگی یا قطعه‌ای اجرا می‌شود منتقدان موسیقی، روزنامه نگاران موسیقی و محققان موسیقی ممکن است قطعه و عملکرد آن را بررسی و ارزیابی کنند.

چرا بعضی‌ها از موسیقی لذت نمی‌برند؟ دانشمندان راز علمی را فاش کردند

چرا بعضی‌ها از موسیقی لذت نمی‌برند؟ دانشمندان راز علمی را فاش کردند

علت علمی لذت نبردن از موسیقی چیست؟

برخی افراد از شنیدن موسیقی هیچ لذتی نمی‌برند. شنوایی این افراد سالم است و از بسیاری از تجربه‌های دیگر زندگی لذت می‌برند، اما به دلایلی عجیب، موسیقی هیچ واکنشی در آن‌ها برنمی‌انگیزد. پژوهشگران می‌گویند این ویژگی رفتاری نشان‌دهنده قطع ارتباط میان شبکه شنوایی و شبکه پاداش در مغز است.

اغلب مطالعات درباره سیستم پاداش انسان فرض می‌کنند که «حساسیت به لذت» ویژگی کلی و یکپارچه‌ای است که شامل همه محرک‌های لذت‌بخش می‌شود. اما حدود یک دهه پیش، گروهی از دانشمندان با کشف وضعیتی به نام «ناتوانی ویژه در لذت بردن از موسیقی»، این فرضیه را به چالش کشیدند. در این حالت، افراد از موسیقی لذت نمی‌برند اما به سایر محرک‌های لذت‌بخش واکنش مثبت نشان می‌دهند. حالا همان تیم در دانشگاه بارسلونا مکانیسم زیربنایی این تفاوت را شناسایی کرده است.

به‌گفته‌ی ژوزپ مارکو-پالارس، نویسنده مطالعه، ناتوانی در لذت بردن از موسیقی ناشی از ارتباط ضعیف بین شبکه شنوایی مغز و مدار پاداش آن است، نه به‌دلیل اختلال عملکردی در این بخش‌ها. این قطع ارتباط باعث می‌شود موسیقی نتواند سیستم‌های پاداش را به اندازه‌ای تحریک کند که فرد احساس لذت کند.

مارکو-پالارس می‌گوید: «ممکن است مکانیسم مشابهی پشت تفاوت‌های فردی در واکنش به سایر محرک‌های لذت‌بخش نیز باشد. بررسی این مدارها می‌تواند راه را برای تحقیقات تازه درباره تفاوت‌های فردی و اختلالات مرتبط با پاداش مانند بی‌لذتی، اعتیاد یا اختلالات خوردن هموار کند.»

به گزارش نیواطلس، پژوهشگران برای شناسایی افراد دچار ناتوانی ویژه در لذت بردن از موسیقی پرسشنامه‌ای به نام پرسشنامه پاداش موسیقی بارسلونا (BMRQ) طراحی کردند. این ابزار پنج جنبه از نحوه‌ی تعامل و ارتباط افراد با موسیقی را بررسی می‌کند:

  • موسیقی چطور احساسات آن‌ها را به‌حرکت درمی‌آورد.
  • موسیقی چگونه به بهتر شدن یا تغییر حال و هوای آن‌ها کمک می‌کند.
  • موسیقی چطور باعث ایجاد یا تقویت ارتباطات اجتماعی بین افراد می‌شود.
  • آیا موسیقی باعث تشویق آن‌ها به رقصیدن یا حرکت کردن می‌شود.
  • و اینکه آیا افراد از طریق جست‌وجو، جمع‌آوری یا تجربه موسیقی‌های جدید، به دنبال تازگی و تنوع هستند یا نه.

افرادی دچار ناتوانی ویژه در لذت بردن از موسیقی، در هر پنج بُعد امتیاز پایینی می‌گیرند. آن‌ها به‌سختی آهنگ محبوب پیدا می‌کنند، به‌ندرت از شنیدن موسیقی هیجان‌زده می‌شوند و واکنش عاطفی ضعیفی به موسیقی دارند، اما در برابر پاداش‌های دیگر مانند پول واکنش طبیعی نشان می‌دهند.

تصویربرداری‌های مغزی هم این فرضیه قطع ارتباط را تأیید می‌کند. در شنوندگان معمولی، اسکن‌ها فعالیت بیشتری را در بخش‌هایی مثل هسته آکومبنس که بخشی از سیستم پاداش مغز است، هنگام شنیدن موسیقی دلپذیر نشان می‌دهد. اما در افرادی که از موسیقی لذت نمی‌برند، تصاویر MRI نشان می‌دهد که فعالیت مغز در پاسخ به موسیقی کاهش یافته، در حالی که فعالیت مغز در واکنش به سایر لذت‌ها طبیعی است. مارکو-پالارس اضافه می‌کند: «برای مثال، ممکن است افرادی که بی‌لذتی اختصاصی نسبت به غذا دارند، نقصی در ارتباط بین بخش‌های پردازش غذا و مدار پاداش داشته باشند.»

درباره علت پیدایش وضعیت‌هایی مانند ناتوانی در لذت بردن از موسیقی هنوز مباحث و ابهاماتی وجود دارد. مطالعه جدید نقش مهم ژنتیک و محیط را مطرح می‌کند و همچنین به مواردی از آسیب‌های مغزی اشاره می‌کند که می‌توانند باعث از دست رفتن انتخابی حس لذت شوند.

پژوهش در مجله‌ی Trends in Cognitive Sciences منتشر شده است.

دیدگاهتان را بنویسید